της Αλβιόνα Μάντσο
«Το να ζεις οπουδήποτε στον κόσμο σήμερα
και να είσαι εναντίον της ισότητας
λόγω ράτσας ή χρώματος,
είναι σαν να ζεις στην Αλάσκα
και να είσαι εναντίον του χιονιού»
σημειώνει ο Αμερικανός συγγραφέας Γουίλιαμ Φώκνερ (1897-1962).
Δημιουργία της Αλβιόνα Μάντσο (30 Μαρτίου 2019)- Θέμα: «Diversity-Equality»
Είναι όμως έτσι;
Ακόμη και σήμερα, πολλά χρόνια μετά από αυτή τη ρήση, έχει εκλείψει η κατηγοριοποίηση πληθυσμιακών ομάδων και ο χαρακτηρισμός τους ως «ανεπιθύμητοι»;
Ή μήπως το φαινόμενο αυτό εξακολουθεί να υπάρχει και εμείς δεν μαθαίνουμε από τα λάθη του παρελθόντος;
Οι σκέψεις πυροδοτούνται από ερεθίσματα που μεταβιβάζονται μέσω μίας αισθητικής οδού από τα αισθητήρια όργανα στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Έτσι κι εγώ επιστράτευσα τις αισθήσεις μου, για να αντιληφθώ την πραγματικότητα. Ερέθισμα υπήρξαν οι εικόνες, που καθημερινά ξετυλίγονται μπροστά στα μάτια μου. Εικόνες, που η επανάληψη τους,τις έχει καταστήσει φυσιολογικές. Μειονοτικές πληθυσμιακές ομάδες που θεωρούνται επικίνδυνες ή μιαρές απλώς επειδή υπάρχουν ή επειδή φέρουν κάποιο ιδιαίτερο γνώρισμα. Άνθρωποι που βιώνουν την περιθωριοποίηση, την απόρριψη ή τη βία. Και άλλοι που παρακολουθούν αμέτοχοι, οικτίροντας τα θύματα. Λες και ο οίκτος μπορεί να αλλάξει την πραγματικότητα…
Βλέπω -και βλέπετε κι εσείς- ανθρώπους να μη ζουν ως άνθρωποι, να μην αντιμετωπίζονται ως άνθρωποι και τελικά να πείθονται πως δεν είναι άνθρωποι. Βλέπω το δικαίωμα στη διαφορετικότητα και την ισότητα να βομβαρδίζεται ανελέητα!
Με έναυσμα τα λόγια της φιλοσόφου Τζούντιθ Μπάτλερ, καταγράφω τις σκέψεις μου.
«Ποιος μετράει ως άνθρωπος;» είναι το πρώτο ερώτημα που θέτει η φιλόσοφος.
Μάλλον, ως άνθρωποι δεν μετρούν όσοι θυσιάζουν, στο βωμό του εγωισμού τους, τις προσωπικότητες των άλλων, θέλοντας να ικανοποιήσουν το αίσθημα ανωτερότητάς τους. Κι ούτε, όσοι δεν δέχονται να γνωρίσουν το διαφορετικό, αλλά προτιμούν να το απορρίψουν, καταδικάζοντάς το προκαταβολικά…
Ως άνθρωποι μετρούν εκείνοι που νικούν το φόβο τους για το διαφορετικό και προσπαθούν να το προσεγγίσουν για να το γνωρίσουν. Ως άνθρωποι μετρούν κι εκείνοι που παρά τις προσβολές, τις δυσκολίες και τις πτώσεις, σηκώνονται ξανά και αγωνίζονται, ανακατασκευάζοντας τη φθαρμένη τους ταυτότητα.
«Ποιων οι ζωές μετρούν ως ζωές;» διερωτάται η φιλόσοφος Τζούντιθ Μπάτλερ.
Ως ζωές μετρούν οι ζωές των ανθρώπων εκείνων, που με τη δράση τους ωφελούν τον συνάνθρωπό τους, αποδεχόμενοι τα ιδιαίτερα γνωρίσματά του. Των ανθρώπων, που δεν θέτουν το «εγώ» πάνω από το «εσύ». Εκείνων, που δεν εκμεταλλεύονται την αδυναμία του συνανθρώπου τους για να προβάλλουν την ισχύ τους, αλλά στέκονται αρωγοί στην προσπάθειά του, να τη διορθώσει ή να μάθει να ζει με αυτήν.
Ως ζωές μετρούν οι ζωές των ανθρώπων που δεν υπάρχουν απλώς αλλά ζουν και βοηθούν και τους άλλους να ζήσουν!
Τελικά αυτό που «κάνει τη ζωή ενός ανθρώπου άξια οδύνης», είναι η προσπάθειά του, να αντισταθεί στην πολιορκία εκείνων που δεν μετρούν ως «άνθρωποι». Και πολλές φορές η προσπάθεια αυτή αποδεικνύεται μάταιη, γιατί δε βρίσκονται αυτοί που ορίσαμε ως «ανθρώπους», για να του δώσουν το χέρι…
Μήπως τελικά ο Γάλλος συγγραφέας Μπαλζάκ (1799-1850) είχε δίκιο σημειώνοντας ότι «η ισότητα μπορεί να είναι δικαίωμα, αλλά καμιά δύναμη στη γη δεν θα την κάνει γεγονός;» Ή μήπως αυτή η δύναμη στην οποία αναφέρεται, είναι το έμφυτο συναίσθημα αγάπης και συμπόνιας προς τους άλλους;
Γιατί αυτό το συναίσθημα με τα χρόνια ξεθωριάζει και ο φόβος κυριαρχεί;
Γιατί αφήνουμε έναν ανούσιο φόβο να παραμερίζει τις ομοιότητες των πολιτισμών, να τονίζει τις διαφορές μεταξύ τους και να σπέρνει τελικά τη διχόνοια;
ΕΣΥ πώς επιτρέπεις να παραβιάζεται το δικαίωμα στη διαφορετικότητα και την ισότητα, «αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος»;
Το δικαίωμα του ενός, αντιστοιχεί στην υποχρέωση ενός άλλου. Το δικαίωμα στην ισότητα συνεπάγεται την υποχρέωσή μας να αποδεχτούμε το διαφορετικό ως ισάξιο.
Ας μην ξεχνάμε εξάλλου ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν τα ίδια δικαιώματα. Αν, λοιπόν, εμείς «ξεχάσουμε» να τηρήσουμε τις υποχρεώσεις μας, πως θα αισθανθούμε, αν πάθουν και οι υπόλοιποι την ίδια «αμνησία» στην περίπτωση που θα αφορά τα δικά μας δικαιώματα;
Ας αντιληφθούμε επιτέλους το νόημα της διαφορετικότητας. Ας πάψουμε να την πολεμάμε, κατασπαράζοντας τους φορείς της.
Γιατί κι εμείς είμαστε διαφορετικοί…
Γιατί η διαφορετικότητα των άλλων δεν είναι κατώτερη από τη δική μας διαφορετικότητα…
Κι ας το αποδεχτούμε ότι είμαστε ΟΛΟΙ ΙΣΟΙ. Ας μην είναι αυτή μια φράση χιλιοειπωμένη, που αντηχεί παντού, αλλά δεν ακούγεται πουθενά. Ρίξε μια ματιά στο παρελθόν, είμαι σίγουρη πως δεν θα σου αρέσει.
Αν λοιπόν θες να πάρεις στα χέρια σου το μέλλον, ξεκίνα βάζοντας ένα κομμάτι στο παζλ της διαφορετικότητας. Θα βάλω κι εγώ ένα. Και μετά θα αρχίσουν να βάζουν όλοι. Και όλα τα κομμάτια θα είναι ισάξια, γιατί ένα μονάχα να απουσιάζει δεν μπορεί να ολοκληρωθεί το παζλ…
Εκτός προγράμματος... 